Przywódcy państwowi II Rzeczypospolitej
Czołowi przywódcy najważniejszych nurtów politycznych II Rzeczypospolitej
Faszystowscy przywódcy III Rzeszy
Politycy i działacze konspiracyjni okresu II wojny światowej.
L.p. | Kategoria | Dowódca | Dowódca | Dowódca | Dowódca |
---|---|---|---|---|---|
1. | Dowódcy wrze¶nia 1939 | ||||
1. | Dowódcy wrze¶nia 1939 | Tadeusz Kutrzeba (1886-1947) -
kapitan Sztabu Generalnego cesarskiej i królewskiej Armii, generał dywizji WP, dowódca Armii Poznań w wonie obronnej w 1939 r., twórca i realizator manewru zaczepnego zw. bitw± nad Bzur± | Władysław Bortnowski (1891-1966) -
generał dywizji WP, dowódca Armii Pomorze, która w czasie wrze¶nia 1939 stoczyła trzy krwawe bitwy: w Borach Tucholskich, pod Bydgosz± i Nakłem, wzi±ł też udział w bitwie pod Bzur±. | Emil Krukowicz-Przedrzymirski (1886-1957) -
generał dywizji WP, we wrze¶niu 1939 r. dowódca Armii Modlin, która stoczyła trzydniowy krwawy bój pod Mław±, nastepnie broniła linii Narwii i Bugu, weszła w skład fronu Północnego. Uczestniczył w walkach pod Tomaszowem Lubelskim. | Franciszek Wład (1888-1939) -
generał brygady WP, od 1918 w Wojsku Polskim, w czasie wojny z bolszewikami na stanowisku sztabowym, w wojnie 1939 dowodził 14 Dywizj± Piechoty w składzie Armii Poznań. W czasie bitwy nad Bzur± wydał rozkaz o przebijaniu się oddziałów do Warszawy, pod Kutnem z bagnetem w ręku prowadził atak i zgin±ł na polu bitwy. |
1. | Dowódcy wrze¶nia 1939 | ||||
1. | Dowódcy wrze¶nia 1939 | Józef Unrug (1884-1973) -
kontradmirał, współtwórca Polskiej Marynarki Wojennej, w czasie wojny obronnej 1939 r. dowódca Floty i Obszaru Nadmorskiego. | Henryk Sucharski (1898-1946) -
uczestnik ruchu niepodległo¶ciowego w Małopolsce. Podczas I wojny ¶w. służył jako oficer armii austriackiej. Podczas wojny 1939 dowódca placówki na Westerplatte. | Władysław Raginis (1908-1939) -
dowódca załogi broni±cej się pod Wizn± w woj. łomżyńskim w dniach 8-10 wrzesnia 1939. Opór Polaków trwał 3 dni, nie poddał sie tylko dowódca, który odebrał sobie życie. Polskie Termopile. | Stefan Starzyński (1893-1944?)
polityk, ekonomista, publicysta, oficer I Brygady Legionów, oficer WP, wiceminister skarbu, komisaryczny prezydent Warszawy. We wrzesniu 1939 cywilny komisarz obrony Warszawy, współorganizator obrony stolicy. Swym zaangażowaniem, wielkim patriotyzmem i niebywał± energi± przyczynił się do podtrzymania ducha obronców. Pozostał na posterunku do końca. |
1. | Dowódcy wrze¶nia 1939 | ||||
1. | Dowódcy wrze¶nia 1939 | Antoni Szylling (1884-1971) -
generał brygady WP, w wojnie obronnej 1939 r. dowódca Armii Kraków, dowodził tymi siłami w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. | Kazimierz Fabrycy (1888-1958) -
generał dsywizji WP, inżynier, oficer Legionów Polskich, w latach 1930-1935 wiceminister spraw wojskowych, w czasie wojny obronnej 1939 r. dowódca Armii Karpaty, przemianowanej na Armię Małopolska, 12.09.1939 porzucił armie i opu¶cił kraj. | Czesław Młot-Fiałkowski (1899-1944) -
generał brygady WP, służył w Legionach Polskich, w wojnie obronnej 1939 dowodził Samodzieln± Grup± Operacyjn± Narew | Franciszek Kleeberg (1880-1941) -
generał brygady WP, uczestnik I wojny ¶wiatowej, w czasie wojny obronnej dowódca grupy Operacyjnej Polesie, stoczył kilka walk z wojskami niemieckimi a w dniach od 2 do 5 paĽdziernika 1939 r. pod Kockiem ostatni± bitwę w wojnie 1939 r. Po kapitulacji w niewoli niemieckiej. |
2. | Dowódcy Polski Podziemnej | ||||
2. | Dowódcy Polski Podziemnej | Juliusz Rómmel (1881-1967) -
pułkownik armii rosyjskiej, generał dywizji WP. Na pocz±tku kampanii 1939 przebywał w kwaterze gł., dowódca Armii Warszawa. Współtwórca Służby Zwycięstwu Polski. Po upadku Warszawy wzięty do niewoli, w której przebywał do końca wojny. | Michał Tokarzewski- Karasiewicz (1893-1963) -
generał broni WP, dowódca 5 Pułku Legionów Polskich, działał w strukturach POW. We wrze¶niu 1939 r. dowodził w składzie Armii Pomorze. 27.09.1939 r. stan±ł na czele Szłużby Zwycięstwu Polski, po utworzeniu ZWZ został komendantem Obszaru LWÓW. w marcu 1940 r. aresztowany przez NKWD, trafił do więzienia na Łubiankę. W wyniku amnesti w 1941 r. został uwolniony i podj±ł służbę w Armii Polskiej w ZSRR. Od r.1943 za-cy d-cy AP gen Władysława Andersa, od sierpnia 1944 dowodził 3 Korpusem WP. | Stefan Rowecki (1895-1944) -
generał dywizji WP, ps Grot, Rakoń, Grabica, Inzynier, komendant główny Armii Krajowej. Walczył w I Brygadzie Legionów Polskich. W czasie wojny obronnej 1939 dowodził brygad± w obronie ¶rodkowej Wisły. 5X1939 został mianowany zastępc± komendanta SZP,w 1940 r. komendant obszaru Warszawskiego ZWZ i d-ca Sił Zbrojnych w Kraju, Od 30.06.1940 komendant główny ZWZ,komendant gł. AK. Wydany Niemcom przez polskich agentów komunistycznych, aresztowany 30.06.1943 r., osadzony w KL Sachsenhausen, zamordowany z polecenia H. Himmlera w nocy z 1 na 2.06.1944 r. | Tadeusz Komorowski (1895-1966) -
ps Bór, Znicz, Lawina, Korczak, generał dywizji WP, d-ca Komendy Głównej AK, naczelny wódz, twórca konspiracyjnej krakowskiej Organizacji Wojskowej, komendant Obszaru ZWZ Kraków. Od 01.07.1943 r. d-ca AK, pdj±ł decyzję o wybuchu powstania warszawskiego, od 30.09.1944 naczelny wódz, po upadku powstania wzięty do niewoli niemieckiej. |
2. | Dowódcy Polski Podziemnej | ||||
2. | Dowódcy Polski Podziemnej | Leopold Okulicki (1898-1946) -
ps NiedĽwiadek, Biedronka, Bronka, Jan, Jan Mrówka gerał brygady WP, ostatni d-ca AK. Działacz POW, oficer ł±cznikowy naczelnego wodza, komendant okręgu ŁódĽ SZP, następnie komendant tego okręgu ZWZ, aresztowany przez NKWD, zwolniony po amnestii w 1941 r. szef sztabu Armii Polskiej w ZSRR, przerzucony do kraju, od 03.10.1944 Komendant Główny AK, 19.01.1945 r. wydał rozkaz o rozwi±zaniu AK. Aresztowany przez NKWD w marcu 1945 r., skazany w procesie 16 na 10 lat więzienia, najprawdopodobniej zamordowany przez NKWD w 1946 r. | August Emil Fieldorf (1895-1953) -
ps Nil, generał brygady WP, żołnierz Legionów Polskich i POW, uczestnik kampanii wileńskiej i wojny polsko-bolszewickiej. We wrze¶niu 1939 r. przeszedł cały szlak bojowy jako d-ca 51 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych 12 dywizji Piechoty. W sierpniu 1942 r. mianowany d-c± Kierownictwa Dywersji KG AK, wydał rozkaz o likwidacji generała SS w Warszawie F. Kutschery. Od paĽdziernika 1944 z-ca d-cy AK. Aresztowany przez NKWD trafił do obozu na Uralu. Po wojnie aresztowany przez UB, bezpodstawnie skazany na ¶mierć i zamordowany przez polskich komunistów. | Tadeusz Pełczyński (1892-1985) -
ps Grzegorz, Adam, Wolf, Robak, Oficer, generał brygady WP, członek Drużyn Sokoła i Zwi±zku Młodziezy polskiej Zet. We wrze¶niu 1939 r. walczył w Lasach Przysuskich. podj±ł działalno¶ć konspiracyjn± w SZP a nasstepnie w ZWZ i AK, szef sztabu KG AK. Od lipca 1943 za-ca d-cy AK. Dowodził akcjami sabotazowymi przeprowadzonymi przez oddziały Kedywu. | Aleksander Kamiński (1903-1978) -
ps D±browski, Fabrykant, Faktor, Juliusz górecki, Hubert, pedagog, wychowawca, twórca metodyki zuchowej, jeden z ideowych przywódców Szarych Szeregów, członek ¶cisłej Kwatery Głównej Sz.Sz., konspirator SZP i ZWZ AK, redaktor naczelny Biuletynu Informacyjnego, autor gło¶nej ksi±żki Kamienie na szaniec. |
3. | Dowódcy frontowi | ||||
3. | Dowódcy frontowi | Bronisław Duch (1896-1980) -
generał dywizji WP, uczestnik walk Legionów Polskich, wojny polsko-bolszewickiej i II wojny ¶wiatowej. We wrze¶niu 1939 r.walczył w składdzie Armii Lublin, w styczniu 1940 r. obj±ł dowództwo nad 1 Dywizj± Grenadierów, od sierpnia 1943 d-ca 3 Dywizji Strzelców Karpackich, któr± dowodził do końca wojny. | Zygmunt Bochusz-Szyszko (1893-1982) -
generał dywizji WP, żołnierz 2 Brygady Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. We wrze¶niu 1939 r. walczył w składzie Armii Pomorze. D-ca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich sformowanej we Francji, uczestnik walk o Narvik, od 1943 r. z-ca d-cy 2 Korpusu WP. | Stanisł±w Kopański (1895-1976) -
generał dywizji WP. W czasie I wojny ¶w. służył w armii rosyjskiej, od listopada 1917 słuzył w 1 Korpusie Polskim w Bobrujsku, od listopada 1918 r. oficer WP, uczestnik wyprawy wileńskiej i wojny polsko-bolszewickiej. We wrze¶niu 1939 obj±ł stanowisko szefa Oddziału Operacyjnego Sztabu Naczelnego Wodza. Od 02.04.1940 r. d-ca Brygady Strzelców Karpackich, od 1942 r. d-ca 3 dywizji Strzelców Karpackich, od 1943 r. szef sztabu naczelnego wodza. | Władysław Anders (1882-1970) -
generał broni WP, uczestnik I wojny ¶wiatowej, uczestniczył w formowaniu 1 Korpusu Polskiego, szef sztabu Armii Wielkopolskiej w powstaniu wielkopolskim w 1919 r., uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W czasie wrze¶nia 1939 r. uczestnik bitwy pod Mław± i bitwy pod Tomaszowem Lubelskim, dostał sie do niewoli radzieckiej, osadzony w centralnym wiezieniu w moskwie na Łubiance. Został uwolniony w wyniku amnestii w 1941 r. Od 04.08.1941 d-ca Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, d-ca 2 Korpusu Polskiego, którym dowodził w kampanii włoskiej. Od 02.10.1944 r. pełnił obowi±zki Naczelnego Wodza. |
3. | Dowódcy frontowi | ||||
3. | Dowódcy frontowi | Stanisław Maczek (1892-1994) -
generał broni WP, uczestnik I wojny ¶w. i wojny polsko-bolszewickiej. Od 30.10.1938 r. d-ca 10 Brygady Kawalerii z któr± uczestniczył w wojnie obronnej 1939 r. W 1940 we Francji dało się odtworzyć t± formację, po klęsce Francji żołnirze 10 Brygady utworzyli w Anglii 1 Dywizję Pancern±. W czasie walk II frontu w sierpniu 1944 r. dowodził w bitwie pod Falise, wyzwolił Ypres, Gandawę i dotarł do Wilhelmshaven. | Marian Kukiel (1892-1967) -
generał dywizji WP, historyk wojskowo¶ci, działacz NKN, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W czasie II wojny dowóca 1 Korpusu WP w Anglii, od 1942 r. Minister Obrony Narodowej w rz±dzie londyńskim. | Stanisław Sosabowski (1895-1944) -
generał brygady WP, żołnierz armii austriackiej, we wrze¶niu 1939 walczył pod Mław±, zbiegł z niemieckiej niewoli, wst±pił do SZP, d-ca 4 Brygady Kadrowej Strzelców w Anglii, przemianowanej na Samodzieln± Brygadę Spadochronow±. Formacja ta wzięła udział w największej operacji powietrznodesantowej II wojny ¶w. Market - Garden, w walkach pod Arnhem w Holandii. | Zygmunt Berling (1886-1980) -
żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, wojnę obronna 1939 spędził bez przydziału. W paĽdzierniku 1939 r. został aresztowany w Wilnie przez NKWD, zwerbowany do współpracy ze służbami radzieckimi, wstapił do armii gen. W. Andersa w ZSRR, po ewakuacji tej armii do Iranu pozostał w ZSRR, za co został zdegradowany i wydalony z WP. S±d Polowy skazał go zaocznie na karę ¶mierci jako dezertera. Mianowany przez J. Stalna na d-cę 1 Dywizji Piechoty im. T. Ko¶ciuszki w ZSRR, od marca 1944 d-ca 1 Armii WP przy ZSRR, pozbawiony dowodzenia po operacji forsowania wisły w czasie powstania warszawskiego. |